Najwiekszą kobiecą formacją wojskową, nastawioną na służbę wartowniczą i etapową w czasie wojny, a administracyjną w czasie pokoju, była w latach 1918-1922 Ochotnicza Legia Kobiet (OLK). Stan liczebny baonów OLK w końcu 1921 roku, tj. przed rozkazem demobilizacji ochotników, wynosił 2530 żołnierzy. Utworzenie OLK zainicjowały w listopadzie 1918 r. obrończynie Lwowa z pierwszych dni inwazji ukraińskiej. Po uwolnieniu miasta od Ukraińców utworzyły one oddział milicji kobiecej w miejskiej Straży Obywatelskiej do pomocy w dalszej obronie Lwowa, osaczonego ze wszystkich stron przez nieprzyjaciela. Milicjantki pełniły słuzbę jako wartowniczki i kurierki, a w czasie walk w miescie kierowane były do niej w grupach bojowych. Służbę pełniły bez wynagrodzenia i zaopatrzenia, mimo to zawsze były do niej gotowe - i niezawodne.
Dla unormowania warunków służby kobiet, których ciągle było za mało, w grudniu 1918 roku Dowództwo Miasta przekształciło milicję kobiecą w formację ściśle wojskową, skoszarowaną i zaprowiantowaną, uzbrojoną i umundurowaną, pod nazwą Ochotnicza Legia Kobiet. Rodzaje służby pozostały te same: wartownicza, etapowa, patrolowa i - w razie potrzeby - bojowa. Uznanie towarzyszące wszędzie Oddziałom OLK przy ciągłych brakach w stanach bojowych wojska, spowodowało, że Ministerstwo Spraw Wojskowych postanowiło rozszerzyć zakres pracy OLK na teren całej Polski z dniem 1 kwietnia 1920 r.
| fot. zbiory własne admina |