Menu |
|
||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
PSK "Pestki" (1941-1946) | |||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||
Pomocnicza Służba Kobiet (PSK, "Pestki") – polska pomocnicza formacja wojskowa działająca podczas II wojny światowej. Powstawała pod koniec 1941 z inicjatywy gen. Władysława Andersa, podczas tworzenia Polskich Sił Zbrojnych na terenie Związku Sowieckiego. Zaciąg do tej formacji miał odbywać się na zasadach ochotniczych. Pierwsza Komisja Poborowa dla kobiet rozpoczęła pracę w listopadzie 1941 roku w obozie w Buzułuku. W początkowym okresie tworzenia wojskowych służb kobiecych ochotniczki zgłaszając się do służby podejmowały każdą pracę, do której były potrzebne w danym momencie (bez podziału na specjalizacje) – w służbie zdrowia, administracji, oświacie, przy aprowizacji, służbie wartowniczej itd. W styczniu 1942 roku rozkazem Dowódcy Armii Polskiej nastąpiło unormowanie warunków przyjmowania do służby (m.in. ustalono wiek na 18-45 lat) oraz przyjęcie podziału powstałej formacji na kompanie, plutony i drużyny. Powstał również Ośrodek Zapasowy PSK na czele z Inspektorką PSK . Kadrę w pierwszym okresie tworzyły kobiety wywodzące się z organizacji paramilitarnych przedwojennej Polski. Ochotniczki zgłaszające się do służby w PSK otrzymywały ogólno-wojskowe przeszkolenie unitarne (musztra, regulamin służby wewnętrznej, nauka o broni), po czym były przydzielane do tworzących się dywizji, gdzie następowało ich dalsze, bardziej specjalistyczne szkolenie. Do zadań kobiet służących w PSK należało: opatrywanie rannych, obsługa szpitali i kuchni, praca w szkołach dla sierot wojennych. Pracowały również jako sekretarki w sztabach i świetliczanki. Pomocnicza Służba Kobiet (PSK) była formacją wyjątkową w całej historii Wojska Polskiego zarówno ze względu na swój rozmiar, jak i szeroki zakres służb pełnionych przez jej członkinie. Była to swoista kilkutysięczna armia kobiet, które oddały nieocenione zasługi podczas niezwykle ofiarnej pracy w latach II wojny światowej, jak i zaraz po jej zakończeniu. PSK w okresie największej liczebności skupiała w swoich szeregach, łącznie ze szkołami i korpusem służby zdrowia, około 7 tysięcy ochotniczek (stan na dzień 1 lipca 1945r). W czasie wojny stan ochotniczek był zmienny (z powodu nowych zaciągów, chorób, przejścia do cywila), jednak zwykle przekraczał on 4 tysiące osób będących w czynnej służbie. Były one jedynymi kobietami w armiach aliantów zachodnich, które pełniły służbę wojskową z bronią. Często wykazywały bohaterską postawę operując na odcinkach bliskich linii frontu, w warunkach niezwykle trudnych, czy uciążliwych. A przy tym umilały i ułatwiały żołnierzom codzienną służbę swoją obecnością i pomocą jaką niosły. W 1944 kobiety działające w oddziałach PSK zostały przeniesione do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. W lipcu 1944 Minister Obrony Narodowej zarządził zmianę struktury organizacyjnej PSK, w wyniku czego formację podzielono na trzy części: Pomocniczą Wojskową Służbę Kobiet (PWSK), Pomocniczą Lotniczą Służbę Kobiet (PLSK) i Pomocniczą Morską Służbę Kobiet (PMSK). Jednocześnie zarządzenie powoływało Komendę Główną PWSK (wraz z powołaniem Komendantki Głównej PWSK, PLSK, PMSK) oraz Inspektorek przy dowództwach korpusów i wojsk. Oficerowie PSK mianowani byli przez Prezydenta RP. Zniesiono także funkcyjność stopni w PSK, dokonując ujednolicenia ze stopniami obowiązującymi w całym Wojsku Polskim . Jednymi z ochotniczek PSK były np.: Karola Uniechowska, Zofia Stadfors. Pierwszą inspektorką PSK była Władysława Piechowska. W marcu 1946 rozwiązano PSK. |
|||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||